(Για να διαβάσετε το κείμενο σε μορφή PDF, επιλέξτε εδώ)
Πρωτ. 5918
Ἀριθ. Διεκπ. 2882
Ἀθήνησι τῇ 15ῃ Δεκεμβρίου 2025
ΕΓΚΥΚΛΙΟΝ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Πρός
τήν Ἱερά Ἀρχιεπισκοπή Ἀθηνῶν
τίς Ἱερές Μητροπόλεις τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος
τό Διορθόδοξο Κέντρο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος
τήν Ἀποστολική Διακονία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος
τίς Ἱερές Συνοδικές Μονές
τά Ἱερά Ἡσυχαστήρια
τίς Ὑπηρεσίες τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος
Διά τοῦ παρόντος σᾶς γνωρίζουμε ὅτι μέ τό ἄρθρο 185 τοῦ ν. 5259/2025 (ΦΕΚ Α΄ 228/12.12.2025) χορηγήθηκε ἐκ νέου προθεσμία διορθώσεως τῶν στοιχείων ἀκινήτων (δήλωση περιουσιακῆς καταστάσεως ἀκινήτων - Ε9) γιά τά ἔτη 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019. Κατά τήν ἀνωτέρω διάταξη ἡ ὁποία τροποποίησε τό ἄρθρο 18 τοῦ ν. 5219/2025 (Κώδικα Φορολογίας Περιουσίας, ΦΕΚ Α΄ 130) προβλέπεται ὅτι:
«4. Ειδικά για τα έτη 2014, 2015, 2016, 2017, 2018 και 2019 και κατά παρέκκλιση των διατάξεων περί παραγραφής, όσοι απαλλάσσονται από τον Ε.Ν.Φ.Ι.Α. βάσει της παρ. 1 του άρθρου 10, μπορούν να υποβάλουν μέχρι και την 28η Φεβρουαρίου 2026 τροποποιητική δήλωση στοιχείων ακινήτων του άρθρου 2 του παρόντος, για ακίνητα για τα οποία δεν δηλώθηκε η ιδιοχρησιμοποίησή τους. Ποσά που έχουν βεβαιωθεί διαγράφονται».
Τό ἄρθρο 23 τοῦ ν. 3427/2005 προβλέπει τήν κατ’ ἔτος ὑποβολή δηλώσεως περιουσιακῆς καταστάσεως στήν πλατφόρμα τῆς ΑΑΔΕ καί μέ τήν ἀνωτέρω διάταξη τοῦ νόμου 5259/2025 παρέχεται ἐκ νέου ἡ εὐχέρεια τροποποιήσεως τῶν ὑποβληθεισῶν δηλώσεων περιουσιακῆς καταστάσεως ἀκινήτων (Ε9) γιά τά ἔτη 2014, 2015, 2016, 2017, 2018 καί 2019.
Ἡ διάταξη ἀφορᾶ κάθε εἴδους πλήρεις ἤ μερικές ἀπαλλαγές ἀπό τόν ΕΝΦΙΑ πού ἐκ παραδρομῆς δέν δηλώθηκαν. Π.χ. γιά ὅσα ἀκίνητα ἐκκλησιαστικῶν νομικῶν προσώπων (δημοσίου ἤ ἰδιωτικοῦ δικαίου, ΝΠΔΔ καί ΝΠΙΔ) ἀπαλλάσσονταν τοῦ ΕΝΦΙΑ ἐπειδή δέν εἶχαν ἐκμισθωθεῖ ἤ δέν εἶχαν παραχωρηθεῖ καθ’ οἱονδήποτε τρόπο σέ τρίτο (ἀκίνητα τῶν ΝΠΔΔ καί ΝΠΙΔ) ἤ εἶχαν παραχωρηθεῖ κατά χρήση δωρεάν στό Δημόσιο (ἀκίνητα τῶν ΝΠΔΔ) εἶναι δυνατόν νά δηλωθοῦν ὡς ἰδιοχρησιμοποιούμενα γιά μή κερδοσκοπικούς σκοπούς ἤ ὡς χρησιδανεισμένα πρός τό Δημόσιο καί νά ἐκδοθεῖ τροποποιητική πράξη προσδιορισμοῦ ΕΝΦΙΑ γιά τά ἔτη αὐτά (ἀπαλλάσσονται τοῦ ΕΝΦΙΑ βάσει τῶν ἄρθρων 3 ν. 4223/2013 καί ἤδη 10 παρ. 1 ν. 5219/2025, Κώδικα Φορολογίας Περιουσίας, ΦΕΚ Α΄ 130). Κατά τά ἀνωτέρω ἔτη 2014-2019 ὁρίζονταν ὡς ἰδιοχρησιμοποιούμενα ἀκίνητα τῶν ἐκκλησιαστικῶν ΝΠΔΔ καί ΝΠΙΔ κατά τό προϊσχῦσαν ἄρθρο 2 παρ. 8 τοῦ ν. 4223/2013 ὡς ἑξῆς: «8. Για την εφαρμογή του ΕΝ.ΦΙ.Α. ακίνητα που δεν ιδιοχρησιμοποιούνται από το υποκείμενο του ΕΝ.Φ.Ι.Α θεωρούνται αυτά τα οποία εκμισθώνονται ή παραχωρούνται καθ' οιονδήποτε τρόπο σε τρίτο. Τα ακίνητα που δεν εμπίπτουν στο προηγούμενο εδάφιο θεωρούνται ιδιοχρησιμοποιούμενα». Ὁμοίως τό ἰσχῦον ἄρθρο 9 παρ. 8 τοῦ ν. 5219/2025 (Κώδικας Φορολογίας Περιουσίας, ΦΕΚ Α΄ 130) προβλέπει ὅτι: «8. Για την εφαρμογή του φόρου, ακίνητα που δεν ιδιοχρησιμοποιούνται από το υποκείμενο του φόρου θεωρούνται αυτά τα οποία εκμισθώνονται ή παραχωρούνται καθ’ οιονδήποτε τρόπο σε τρίτο. Τα ακίνητα που δεν εμπίπτουν στο προηγούμενο εδάφιο θεωρούνται ιδιοχρησιμοποιούμενα». Εἰδικά στήν περίπτωση τῆς ἰδιοχρήσεως καί προκειμένου τά ἀκίνητα τῶν ΝΠΔΔ καί ΝΠΙΔ νά ἀπαλλαχθοῦν ἀπό τόν ΕΝΦΙΑ ὡς ἰδιοχρησιμοποιούμενα πρέπει στίς δηλώσεις περιουσιακῆς καταστάσεως ἀκινήτων νά δηλωθεῖ τόσο ἡ ἰδιόχρησή τους, ὅσο καί ἡ ἰδιόχρησή τους γιά τήν ἐκπλήρωση λατρευτικοῦ, θρησκευτικοῦ καί κοινωφελοῦς ἔργου τῶν ἐκκλησιαστικῶν νομικῶν προσώπων δημοσίου καί ἰδιωτικοῦ δικαίου (ἄρθρο 10 παρ. 1 περ. στα) του ν. 5219/2025 = 3 παρ. 1 περ. στ. α ν. 4223/2013) ἤ γιά τήν ἐκπλήρωση μορφωτικοῦ, ἐκπαιδευτικοῦ, πολιτιστικοῦ, ἀθλητικοῦ, θρησκευτικοῦ, φιλανθρωπικοῦ καί κοινωφελοῦς σκοποῦ τῶν ἐκκλησιαστικῶν ΝΠΔΔ (ἄρθρο 10 παρ. 1 περ. ε) του ν. 5219/2025 = 3 παρ. 1 περ. δ ν. 4223/2013). Ὁμοίως ἐάν ἀκίνητα τῶν ἐκκλησιαστικῶν ΝΠΔΔ ἔχουν παραχωρηθεῖ δωρεάν στό Δημόσιο (χρησιδάνειο) πρέπει νά δηλωθεῖ ἡ δωρεάν παραχώρηση ὥστε νά ἀπαλλάσσονται τοῦ ΕΝΦΙΑ (ἄρθρο 10 παρ. 1 περ. β) του ν. 5219/2025= 3 παρ. 1 περ. δ ν. 4223/2013).
Ἐπίσης ἡ ἀνωτέρω προθεσμία (28.2.2026) ἰσχύει καί γιά περιπτώσεις ἐκκλησιαστικῶν ἀκινήτων πού ὑποβλήθηκαν σέ ΕΝΦΙΑ, ἐνῶ ἀπαλλάσσονται πλήρως τοῦ ΕΝΦΙΑ ἤ ὑπόκεινται σέ μερική ἀπαλλαγή ΕΝΦΙΑ γιά ἄλλους λόγους π.χ. διατηρήσεως ρυμοτομικοῦ βάρους, ρυμοτομικῆς ἀπαλλοτριώσεως, δεσμεύσεως τοῦ ἀκινήτου γιά κοινωφελῆ ἤ κοινόχρηστο σκοπό (κήρυξη ἀκινήτων ὡς κοινοχρήστου ἤ κοινωφελοῦς χώρου, χωρίς νά ἔχει ἀποζημιωθεῖ – ὁλοκληρωθεῖ ἡ ἀπαλλοτρίωση καί ἀπολεσθεῖ ἡ κυριότητα τοῦ ἰδιοκτήτη) ἤ γιά λόγους προστασίας μνημείων καί ἀρχαιοτήτων, ἰδίως ἀρχαιολογική δέσμευση γιά ἀνασκαφές, κήρυξη ἀρχαιολογικοῦ χώρου, καθώς καί γιά λόγους προστασίας τοῦ περιβάλλοντος, κατά τό μέρος πού ὑφίσταται ἡ ὡς ἄνω ἀπαγόρευση (ἀπαλλάσσονται), μερικῆς ἀπαγορεύσεως χρήσεως ἀκινήτου ἐκτός σχεδίου πόλεως ἤ οἰκισμοῦ (ἀπαλλαγή κατά ποσοστό 30%) ἤ μερικῆς ἀπαγορεύσεως χρήσεως ἀκινήτου ἐντός σχεδίου πόλεως ἤ οἰκισμοῦ (ἀπαλλαγή κατά ποσοστό 60%), ἐπίσης ἐάν διατάχθηκε μέ ἀμετάκλητη δικαστική ἀπόφαση ἡ ἀποδέσμευση ἀπό ἀπαλλοτρίωση ἤ ρυμοτομικό βάρος ἤ δέσμευση κάθε εἴδους σέ ἀκίνητο καί δέν ἔχει ἐκδοθεῖ πράξη ἀποδεσμεύσεως τοῦ ἀκινήτου (ἀπαλλάσσονται), ἐάν ἔχει ἐκδοθεῖ ἀμετάκλητη δικαστική ἀπόφαση ἤ ὁριστική διοικητική πράξη ἀποζημιώσεως γιά ἀπαλλοτρίωση ἤ ρυμοτομικό βάρος ἤ κάθε εἴδους δέσμευση καί δέν ἔχει καταβληθεῖ ἡ ἀποζημίωση μετά ἀπό ἕνα (1) ἔτος ἀπό τό ἔτος ἐκδόσεως τῆς σχετικῆς δικαστικῆς ἀποφάσεως (ἀπαλλάσσονται).
Ἡ νέα καταληκτική προθεσμία ὑποβολῆς τροποποιητικῶν δηλώσεων περιουσιακῆς καταστάσεως ἀκινήτων τῶν ἐτῶν 2014-2019 λήγει στίς 28.2.2026 καί παρακαλοῦνται οἱ Ἱερές Μητροπόλεις νά ἐνημερώσουν σχετικῶς ὅλα τά ἐκκλησιαστικά νομικά πρόσωπα δημοσίου καί ἰδιωτικοῦ δικαίου τῆς ἐποπτείας τους γιά τήν ἀνωτέρω προθεσμία.
Ἐντολῇ καί Ἐξουσιοδοτήσει τῆς Ἱερᾶς Συνόδου
Ὁ Ἀρχιγραμματεύς
† Ὁ Σκιάθου Ἰωάννης




